EGZEMA VE TEDAVİSİ

Egzema Nedir?

Egzema, deride kızarıklık, kabarma, kaşıntı gibi belirtilerle kendini gösteren kronik bir cilt hastalığıdır. Çeşitli çevresel ve genetik faktörlere bağlı olarak ortaya çıkabilir. Stres, alerjik reaksiyonlar, cilt kuruluğu ve kimyasal maddelere temas gibi durumlar egzema oluşumunu tetikleyebilir. 

Egzemanın Belirtileri Nelerdir?

Egzemanın belirtileri, hastalığın türüne, oluştuğu bölgeye ve seyrine göre farklılık gösterebilir. Egzema, akut, subakut ve kronik olmak üzere üç dönemde karakterize edilen bir hastalıktır. Her dönemde görülebilecek belirtiler şunlardır:

Akut Dönem Belirtileri

• Kızarıklık: Egzama genellikle kırmızı, iltihaplı bir cilt bölgesi ile başlar.
• Kabarıklık: Deride şişlik ve küçük kabarcıklar oluşabilir. Bu kabarcıklar sıvı dolu olabilir ve patladığında ciltte sızıntı görülebilir.
• Kaşıntı ve Yanma: Şiddetli kaşıntı, egzemanın en belirgin özelliğidir. Kaşıma sonucunda deri tahriş olabilir ve enfeksiyon riski artar.
• Nemli Görünüm: Akut egzema lezyonları genellikle ıslak veya sızıntılı bir görünüm sergiler.

Subakut Dönem Belirtileri

• Kabuklanma: Kabarcıkların kurumasıyla ciltte kepeklenme ve kabuklanma meydana gelir.
• Tahriş: Sürekli kaşınan bölgede cilt hassasiyeti artar.
• Hafif Kaşıntı: Akut döneme göre kaşıntı şiddeti azalabilir, ancak rahatsız edici düzeyde devam eder.

Kronik Dönem Belirtileri

• Derinin Kalınlaşması (Likenifikasyon): Kronikleşen egzema, derinin sürekli kaşınmasına bağlı olarak kalınlaşmasına yol açar.
• Renk Değişiklikleri: Egzema bölgelerinde koyu kahverengi, mor veya beyaz lekelere neden olabilir.
• Çatlaklar ve Kanama: Kalınlaşan deri çatlayabilir, bu da ağrıya ve kanamaya yol açar.
• Kuruluk ve Pullanma: Egzema iyileşme sürecinde bile cilt kuruluğu ve pullanma devam edebilir.

Belirtilerin Bölgeye Göre Farklılaşması

• Yüz ve Boyun: Genellikle kızarıklık ve kepeklenme ile ortaya çıkar.
• Ellerde ve Ayaklarda: Kabarcıklar, tahriş ve çatlaklar sıklıkla görülür.
• Saç Derisi: Pullanma ve kabuklanma seboreik egzamada yaygındır.
• Kıvrım Bölgeleri: Diz, dirsek içi gibi bölgelerde kaşıntılı döküntüler sık görülür.

Egzama, görüldüğü vücut bölgesine göre çeşitli isimlerle adlandırılır.

• Seboreik Egzama: En sık karşılaşılan egzama türüdür. Yüzde kırmızı bir zemin üzerinde sarı kabuklanma veya beyaz pullanmalarla kendini gösterir. Dermatoloji uzmanı olmayan kişiler tarafından kuru cilt olarak değerlendirilip, yanlış tedavi yöntemleriyle daha da kötüleşebilir.
• Atopik Egzama: Genetik yatkınlığa bağlı olarak gelişir. Bebeklik döneminde yanaklarda başlayan kızarıklıklar, ilk belirtileridir. Sonrasında diz ve dirsek iç kısımlarında sık görülmekle birlikte tüm vücuda yayılabilen bir egzama çeşididir.
• Temas Egzaması: Kimyasal ve tahriş edici maddelerle doğrudan ve sık temas sonucu oluşur. Erken dönemde önlem alınarak egzemalar ilerlemeden tedavi edilebilir.
• İrritan Kontakt Dermatit: El ve yüzde görülür.
• Alerjik Kontakt Dermatit: El, ayak ve yüzde görülür.
• Dishidrotik Egzama: Parmak kenarlarında oluşur.
• Fotosensitif Egzama: Güneş gören bölgelerde görülür.
• Fitofotokontakt Dermatit: Vücudun açıkta kalan kısımlarında görülür.
• Atopik Dermatit: Bebeklik döneminde yüzde, büyük çocuklarda kıvrım bölgelerinde sık görülür.

Egzema belirtilerinin herhangi birini fark ettiğinizde, erken teşhis ve uygun tedavi için dermatoloğa başvurmak önemlidir.

Egzema Bulaşıcı Mıdır?

Egzema kişiden kişiye bulaşıcı değildir. Ancak bireyin vücudunda yayılma riski vardır. Ayrıca egzema, genetik yatkınlıkla nesiller arasında geçiş gösterebilir.

 

Egzema Tedavisi Nasıl Yapılır?

Egzema tedavisi, türüne ve şiddetine göre farklılık gösterir. Tedavide temel amaç, belirtileri hafifletmek, nüksleri önlemek ve cilt bariyerini güçlendirmektir.

1. İlaç Tedavisi

Kortikosteroid Kremler ve Merhemler

• Egzemanın inflamasyonunu azaltmak ve kaşıntıyı kontrol altına almak için kullanılır.

• Kullanım Önerisi: Dermatolog kontrolünde kısa süreli olarak uygulanmalıdır. Uzun süreli kullanımı, cilt incelmesi gibi yan etkilere yol açabilir.

Antihistaminikler

• Özellikle gece şiddetlenen kaşıntıyı hafifletmek için kullanılır.

• Etkisi: Uyku düzenini iyileştirir ve kaşıntıya bağlı cilt hasarını önler.

Antibiyotikler

• Egzema bölgelerinde enfeksiyon gelişmesi durumunda kullanılabilir.

Bağışıklık Düzenleyici İlaçlar

• Takrolimus ve pimekrolimus gibi topikal bağışıklık düzenleyiciler, kortikosteroidlere alternatif olarak kullanılabilir.

2. Nemlendirici ve Bariyer Güçlendirici Bakım

Yoğun Nemlendiriciler

• Egzamalı cilt sürekli nemlendirilmelidir.

• Kullanım Zamanı: Sabah, akşam ve duş sonrası.

• Önerilen İçerikler: Seramid, gliserin ve hyaluronik asit içeren ürünler.

Cilt Bariyerini Güçlendiren Kremler

• Egzamanın nüks etmesini önlemek için bariyeri onarıcı dermokozmetik ürünler kullanılır.

3. Çevresel ve Koruyucu Önlemler

Egzema tedavisinde tetikleyici faktörlerden uzak durmak, tedavi başarısını artırır:

• Kimyasal Maddelerden Kaçınma: Deterjan, sabun ve kozmetik ürünlere dikkat edilmelidir.

• Doğru Kıyafet Seçimi: Pamuklu ve nefes alabilen giysiler tercih edilmelidir.

• Sık El Yıkama Alışkanlıklarından Kaçınma: Fazla el yıkama, cilt bariyerini zayıflatabilir.

4. Alternatif ve Destekleyici Tedaviler

Fototerapi (Işık Tedavisi)

• Orta ve şiddetli egzama durumlarında UVB ışınları ile inflamasyon azaltılabilir.

Bağışıklık Güçlendirici Destekler

• Omega-3, çinko ve probiyotikler bağışıklık sistemini destekler.

5. Diyet ve Yaşam Tarzı Değişiklikleri

• Bazı egzama türleri gıdalara bağlı olarak alevlenebilir. Alerjik reaksiyonlara neden olan gıdalar (süt ürünleri, yumurta, gluten) tüketilmemelidir.

• Stres yönetimi, egzamayı kontrol altına almak için önemlidir.

6. Uzman Kontrolü ve Sürekli Takip

Egzema tedavisinde dermatoloğun önerdiği protokole sadık kalmak önemlidir:

• Rutin Kontroller: Tedavi sürecinin düzenli olarak takip edilmesi gereklidir.

• Atak Dönemlerinde Müdahale: Egzamanın şiddetini artırdığı dönemlerde ek tedavi yöntemleri uygulanabilir.

Egzama Tedavi Süreci ve Fiyatları

Egzama tedavi süresi ve maliyeti, hastanın ihtiyaçlarına ve uygulanan tedavi yöntemine bağlı olarak değişir. Tedavi sürecini hızlandırmak için erken teşhis ve dermatolog takibi önemlidir.

Dermatoloji Uzmanlarımızdan Öneriler

Dermatoloji doktorumuz Dr. Tuğba Türe, egzema tedavisinde doğru tanının önemine dikkat çeker: “Egzema tedavisinde kullanılan kremler, türüne ve uygulanacak bölgeye göre belirlenmelidir. Bu nedenle uzman bir dermatolog tarafından reçete edilmesi gerekir.” “Egzama tedavisiyle ilgili en doğru bilgi ve yöntemler için internet kaynaklarına güvenmek yerine uzman doktorlardan randevu alınmalıdır.”